بیمه های مسئولیت از جمله رشته های بیمه ای است که به طور مستقیم در تنظیم روابط اجتماعی افراد جامعه ، شناخت افراد از حقوق و مسئولیتهای یکدیگر و تامین امنیت حرفه ای مشاغل و فعالیتها تاثیر گذار می باشد .
بطور کل اگرچه بیمه مسئولیت تأمینی برای اشخاص ثالث در قبال مخاطرات ناشی از فعالیت و زیست بیمه گذار می باشد اما بیمه گذار با توجه به جبران خسارت از سوی بیمه گر (شرکت بیمه) آرامش و اطمینان خاطری در زمان فعالیت خود کسب خواهد نمود.
با توجه به مسئولیتهای بیشماری که هریک از ما در قبال سایر افراد جامعه داریم می توان تعداد بسیار متنوعی از بیمه های مسئولیت را برشمرد اما با توجه به میزان استقبال مردم از انواع نسبتا محدود این نوع بیمه و عدم آشنایی با گونه های دیگر آن شرکتهای بیمه نیز بطور معمول تعداد اندکی از این پوششها را به مردم می فروشند.
بیمه مسئولیت عمومی
خسارت جانی و مالی وارد به اشخاص ثالث که در اثر فعالیت روزمره فرد یا افراد ایجاد می‌گردد و به‌موجب قانون، عامل زیان مسئول شناخته می‌شوند را مسئولیت عمومی می‌نامند. بیمه‌‌های مسئولیت عمومی به منظور پوشش این قبیل موارد صادر می‌شوند.
رشته بیمه مسئولیت عمومی مشتمل بر 15 زیررشته می‌باشد که عبارتند از: بیمه عملیات ساختمانی
گاهی در طول انجام عملیات ساختمانی، خسارت مالی و صدمات جسمانی به اشخاص ثالث وارد می‌آید که ناشی از عملیات تخریب، گودبرداری، پی‌کنی، نصب اسکلت فلزی و سایر کارهای عمرانی است. با اخذ این بیمه، مسئولیت صاحبکار و کلیه عوامل اجرایی به طور مشترک در قبال اشخاص ثالث، تحت پوشش قرار می‌گیرد.
بیمه تمام خطر پیمانکاران
این بیمه‌نامه خسارت‌های فیزیکی، غیرقابل پیش‌بینی و ناشی از حادثه را در حین اجرای پروژه‌های عمرانی و زیر بنایی و عملیات ساختمانی انواع سازه از قبیل ساختمان‌های مسکونی، اداری، برج‌ها، کارخانجات، سیلوها، راه‌ها، راه‌آهن، فرودگاه، سدها، پروژه‌های آبیاری و زهکشی، تونل‌ها، پل‌ها، لوله‌کشی فاضلاب، مخازن آب، موج‌شکن‌ها و مانند آن را تحت پوشش قرار می‌دهد. مشتری این نوع بیمه‌نامه برای شرکت در مناقصه نیاز به ارائه پیش‌نویش بیمه‌نامه داشته و پس از برنده شدن در مناقصه، بیمه‌نامه برای وی صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت آتش سوزی
گسترش‌ دامنه‌ آتش‌سوزی‌ و انفجار در مجاورت‌ محل‌ وقوع‌ حادثه‌، سبب‌ ورود خسارات‌ مالی‌ و جانی‌ به‌ اشخاص‌ ثالث‌ می‌گردد که غرامت‌ وارده‌ به اشخاص ثالث در چارچوب‌ بیمه‌های‌ آتش‌سوزی‌ قابل‌ پرداخت‌ نیست؛‌ ولیکن‌ ‌بیمه‌‌ مسئولیت مدنی ناشی از آتش‌سوزی، کلیه‌ زیان‌‌های‌ ناشی‌ از خط‌راتی‌ همچون‌ آتش‌سوزی‌، انفجار، ترکیدگی‌ لوله‌های‌ آب‌ و ضایعات‌ آب‌ وارد به‌ اشخاص‌ ثالث‌ را جبران‌ خواهد نمود.
بیمه مسئولیت جامع شهرداری
این بیمه به منظور جبران کلیه خسارات جانی و مالی ناشی از خطرات احتمالی عملیات عمرانی، ‌زیر بنایی و ... که تحت نظارت شهرداری انجام شود، صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت تابلوهای تبلیغاتی
این بیمه به منظور جبران کلیه خسارات مالی و جانی ناشی از خطرات احتمالی نصب و نگهداری تابلوهای تبلیغاتی در قبال اشخاص ثالث صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت مجموعه های ورزشی
صاحبان‌ اماکن‌ ورزشی‌ همچون‌ استخرها، سالن‌های‌ ورزشی‌ و بدنسازی‌ ضمن‌ رعایت‌ اصول‌ ایمنی‌ و حفاظتی‌، گاهی‌ با حوادثی‌ که‌ منجر به‌ نقص‌ عضو و فوت‌ و هزینه‌‌های‌ پزشکی‌ مراجعین‌ می‌شود، مواجه‌ می‌گردند که‌ مناسب‌ترین‌ راه‌ برای‌ جبران‌ غرامت‌ حوادث‌ پیش‌بینی‌ نشده‌، تهیه بیمه نامه مسئولیت‌ مدنی‌ مجموعه‌های‌ ورزشی‌‌ است‌.
بیمه مسئولیت شکارچیان و محیط بانان(زیر رشته مسئولیت عمومی)
بر اساس شرایط این بیمه، مسئولیت شکارچیان و محیط‌بانان در جریان شکار یا انجام وظایف محیط‌بانی در برابر اشخاص ثالث تحت پوشش بیمه‌ای قرار می‌گیرد. این بیمه در صورت وجود مجوز قانونی برای فعالیت بیمه‌ شونده، ارائه می‌شود.
بیمه مسئولیت رایانه
بیمه رایانه کلیه خسارت‌های فیزیکی وارد به رایانه اعم از آتش‌سوزی، انفجار، سیل، طوفان، زلزله، نشست و رانش زمین، سقوط از بلندی، برخورد جسم خارجی، نفوذ مایعات به داخل اجزا، حمل و جابجایی در محل مورد بیمه، نوسانات جریان الکترسیته و سرقت با شکست حرز را حداکثر تا مقدار ارزش رایانه، تحت پوشش قرار می‌دهد.
بیمه مسئولیت حیوانات خانگی
این بیمه به منظور پوشش کلیه خسارات ناشی از نگهداری حیوانات خانگی اعم از حادثه بدون حمل و نقل، حادثه با حمل و نقل، بیماری، سرقت، زایمان و سخت‌زایی صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت مدیران مراکز آموزشی
مسئولیت افرادی که در مراکز آموزشی مشغول به کار یا تحصیل هستند، بر عهده مدیران این مراکز می‌باشد. از این رو در صورتی که برای یکی از افراد در زمان حضور در مرکز آموزشی اتفاقی رخ‌ دهد، خسارات آن بر عهده مدیران مراکز می‌باشد. بیمه مسئولیت مدیران مراکز آموزشی به منظور پوشش خسارت‌های جانی احتمالی برای افراد در مراکز آموزشی صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت مدیران اردوها
مسئولیت افرادی که در اردو هستند، بر عهده مدیر اردو است. از این رو در صورتی که برای یکی از افراد در اردو اتفاقی رخ‌ دهد، خسارات آن بر عهده مدیران اردو می‌باشد. بیمه‌ مسئولیت مدیران اردوها به منظور پوشش خسارت‌های جانی احتمالی برای افراد در اردوها صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت مستاجر در مقابل موجر
مسئولیت نگهداری مورد اجاره در طول مدت قرارداد اجاره بر عهده مستاجر می‌باشد. بیمه مسئولیت مستاجر در مقابل موجر برای پوشش خسارات مالی احتمالی است که در زمان اجاره برای مورد اجاره ممکن است رخ دهد.
بیمه مسئولیت حرفه ای
کلیه کارفرمایان نسبت به جبران خسارات وارده به کارکنان و کارگران که ناشی از حوادث حین کار باشد و منجر به صدمات جسمانی و جانی شود، مسئول هستند. این بیمه مسئولیت مدنی بیمه ‌گذار را در مقابل کارکنان، تحت پوشش بیمه قرار می‌دهد. تمامی کارکنان شاغل در محدوده کارگاه - اعم از کارگران ایرانی و غیرایرانی- تحت پوشش این بیمه خواهند بود. به موجب این بیمه‌، غرامت فوت و نقص عضو کارگران در حد دیه و همچنین هزینه پزشکی آنان قابل پوشش می‌باشد.
رشته بیمه مسئولیت حرفه ای مشتمل بر 20 زیررشته می‌باشد که عبارتند از:
بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان
موضوع بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان عبارت است از جبران خسارت بدنی وارد به بیماران که ناشی از مسئولیت پزشک به علت اشتباه، غفلت یا قصور وی در انجام خدمات حرفه‌ای به وقوع پیوسته باشد. بیمه‌نامه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان بر اساس قانون مسئولیت مدنی و قوانین و مقررات نظام پزشکی کشور تهیه و تدوین گردیده است.
بیمه مسئولیت حرفه ای مهندسین
این بیمه‌در جهت برقراری تأمین حرفه‌ای مهندسین طراح، محاسب و ناظر ساختمان که در عضویت سازمان‌های نظام مهندسی استان‌ها، دارای پروانه اشتغال از وزارت مسکن و شهرسازی و شماره امضاء شهرسازی از شهرداری می‌باشند، در برابر مالکین ساختمان‌ها، اشخاص ثالث (شامل همسایگان، عابرین و ...) و کارکنان اجرایی پروژه ساختمانی،(جانی و مالی) عرضه شده است.
بیمه مسئولیت حرفه ای دلالان رسمی
این بیمه به منظور جبران خسارت‌های مالی احتمالی ناشی از مسئولیت دلالان رسمی بیمه صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت حرفه ای نمایندگان بیمه
این بیمه به منظور جبران خسارت‌های مالی احتمالی ناشی از مسئولیت نمایندگان بیمه صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت حرفه ای پارکینگ
در صورتی که خسارتی برای افراد استفاده‌کننده از پارکینگ‌های عمومی و خصوصی خودرو به‌وجود آید،‌ ممکن است مسئولیت خسارت بر عهده صاحبان پارکینگ باشد. این بیمه‌نامه کلیه خسارت‌های رخ‌داده در پارکینگ‌های عمومی و خصوصی را جبران می‌نماید.
بیمه مسئولیت مدنی تورها
در صورتی که برای یکی از مسافران تور اتفاقی رخ‌ دهد، خسارات آن بر عهده صاحبان آژانس مسافرتی می‌باشد. بیمه مسئولیت آژانس‌های مسافرتی (ویژه تورهای سیاحتی- زیارتی) به منظور پوشش خسارت‌های جانی احتمالی برای مسافران تورهای سیاحتی و زیارتی صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت فنی بیمارستان
مدیر فنی بیمارستان، درمانگاه و کلینیک مسئول مشکلات احتمالی است که در طول مراجعه بیمار به مرجع درمانی برای وی رخ می‌دهد. از این رو بیمه‌ مسئولیت مدنی مدیر فنی بیمارستان، درمانگاه، کلینیک به منظور پوشش خسارات جانی احتمالی ناشی از مسئولیت این مدیران طراحی شده است.
بیمه مسئولیت حرفه ای مدیران و ناجیان استخر
مدیران و ناجیان استخرها مسئول حفظ زندگی افرادی هستند که از استخر استفاده می‌کنند.این بیمه به منظور پوشش خسارات جانی ناشی از خطرات رخ داده در استخرها صادر می‌شود. بیمه مسئولیت مدنی نگهداری آسانسور
با وجود اینکه که‌ تعمیر و نگهداری‌ دوره‌‌ای‌ آسانسورها از ط‌رف‌ مالکین‌ ساختمان های تجاری و مسکونی انجام‌ می‌ شود و لیکن‌ بروز حوادث‌ ناشی‌ از سهل‌‌انگاری‌ در نگهداری‌ آنها سبب ورود صدمات‌ جانی‌ به‌ استفاده‌کنندگان‌ از آسانسور می‌‌گردد. این بیمه غرامت‌ فوت‌ و نقص‌عضو سرنشینان‌ آسانسور را در صورت‌ وقوع‌ حوادث‌ جبران‌ می‌نماید.
بیمه مسئولیت حرفه ای پیراپزشکان
با توجه به ضرورت تامین حرفه‌ای پرستاران، ‌بهیاران، تکنسین‌های بیهوشی و اتاق عمل، تکنسین‌های رادیولوژی، سی‌تی‌اسکن وM.R.I و نیز کارشناسان و تکنسین‌های آزمایشگاه، نوارنگاری وC.S.R ، این بیمه به منظور جبران خسارات ناشی از مسئولیت پیراپزشکان صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت حرفه ای شهربازی
مدیر شهربازی مسئولیت مشکلات احتمالی که در حین استفاده از دستگاه‌ها برای استفاده‌کنندگان رخ می‌دهد را بر عهده دارد. این بیمه به منظور جبران خسارات ناشی از خطرات استفاده از دستگاه‌های شهربازی صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت حرفه ای هتل داری
براساس این طرح بیمه‌ای، خسارات جانی و مالی مسافرین در اثر حوادث در طول مدت اقامت در هتل یا مسافرخانه بیمه می‌گردد. در ضمن چنانچه واحد اقامتی دارای امکاناتی نظیر استخر، مجموعه ورزشی، پارکینگ وغیره باشد خسارات مالی و جانی وارد به استفاده کنندگان جبران خواهد شد.
بیمه مسئولیت مهدکودک
مدیران مهدکودک‌ها در قبال مشکلات احتمالی کودکان در مهدکودک مسئولیت دارند. برای پوشش خسارات جانی ناشی از خطرات احتمالی در مهدکودک‌ها، بیمه‌نامه مسئولیت مدنی مدیران مهدکودک‌ها صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت مدیر سینما
مدیران سالن‌های سینما، کنسرت و اجلاس در قبال خطرات احتمالی افراد استفاده‌کننده سالن‌ها مسئولیت دارند. برای پوشش خسارات جانی ناشی از خطرات احتمالی در این سالن‌ها، بیمه‌ مسئولیت حرفه‌ای مدیران سالن‌های سینما، کنسرت و اجلاس صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت حرفه ای مدیران رستوران ها
مدیران رستوران‌ها و استراحت‌گاه‌های ساحلی در قبال خطرات احتمالی افراد استفاده‌کننده از فضا و تجهیزات آنها مسئولیت دارند. برای پوشش خسارات جانی ناشی از خطرات احتمالی در این مکان‌ها، بیمه مسئولیت مدنی مدیران رستوران‌ها و استراحت‌گاه‌های ساحلی صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت نگهبانان مسلح بانک ها
بیمه مسئولیت نگهبانان مسلح بانک‌ها، کلیه خسارات جانی و مالی ناشی از خطرات نگهبانان مسلح بانک‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد.
بیمه مسئولیت حرفه ای تعمیر کاران
مسئولیت کلیه خسارت‌های وارده بر خودروها در طول مدتی که در تعمیرگاه‌ها هستند بر عهده صاحبان تعمیرگاه‌ها می‌باشد. این بیمه به منظور پوشش کلیه خسارات احتمالی ناشی از خطرات موجود در تعمیرگاه‌های مجاز صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت حرفه ای وکلای دادگستری
این بیمه به منظور پوشش مسئولیت خسارات مالی ناشی از مسئولیت وکلای دادگستری در قبال اشخاص ثالث صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت حرفه ای سردفتران و دفتریاران
این بیمه به‌منظور پوشش خسارت‌های مالی احتمالی ناشی از مسئولیت سردفتران و دفتریاران برای افراد ثالث صادر می‌شود.
بیمه مسئولیت حرفه ای مراقبین در منزل
این بیمه به منظور پوشش کلیه خسارات جانی ناشی از مسئولیت مراقبین در منزل صادر می‌شود.
سایر بیمه های مسئولیت
بیمه مسئولیت تعمیرگاه های مجاز خودرو
این بیمه نامه به منظور پوشش خطرات ناشی از مسئولیت تعمیرگاه‌های مجاز خودرو صادر می شود.
بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان
کلیه کارفرمایان نسبت به جبران خسارات وارده به کارکنان و کارگران (تمامی کارکنان شاغل در محدوده کارگاه - اعم از کارگران ایرانی و غیرایرانی) که ناشی از حوادث حین کار باشد و منجر به صدمات جسمانی و جانی شود، مسئول هستند. این بیمه‌ مسئولیت مدنی بیمه‌گذار را در مقابل کارکنان، تحت پوشش بیمه قرار می‌دهد.
بیمه مسئولیت قراردادی
بیمه مسئولیت قراردادی بیمه‌ای است که یک‌طرف قرارداد به علت تخلف از شرایط مندرج در قرارداد (یعنی عدم انجام تعهدات خود یا انجام تعهد بطور ناقص) باعث زیان طرف دیگر شود، در این‌صورت مسئولیت قرارداری تحقق می یابد. رشته بیمه مسئولیت قراردادی خسارات مالی ناشی از موارد فوق را جبران می‌نماید.
بیمه اعتباری صداقت در امانت
برای این بیمه هیچگونه الزامات قانونی تعیین نشده و بیمه نامه بنابر اختیار شخص تهیه می گردد. بیمه اعتباری صداقت در امانت در مجتمع، نمایندگی ها و کارگزاری های بیمه ایران قابل ارائه می باشد.
بیمه اعتباری فروش اقساطی
در این نوع بیمه ‌نامه، مطالبات شرکت‌هایی که کالا و محصول خود را به صورت اقساطی به فروش می‌رسانند در برابر خطر عدم وصول مطالبات تحت پوشش بیمه‌ای قرار می گیرد.کلیه بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری و شرکت‌هایی که بر اساس قرارداد فروش تنظیمی، عملیات فروش‌های اعتباری انجام می‌دهند می‌توانند از وصول مطالبات و تضمین سرمایه خود از پوشش بیمه‌ای یاد شده استفاده نمایند.
بیمه طرح های خاص
بیمه طرح های مخصوص زمانی صادر می شود که موضوع برای بیمه گر جدید باشد خسارات تحت پوشش و میزان حق بیمه طبق توافق طرفین تعیین می شود.